सशक्त समाज हा केवळ शूर स्त्रियांमुळेच घडतो. आपल्या समाजात एकीकडे मुलींना भ्रूणहत्या, बालविवाह, शारीरिक शोषण, हुंडा प्रथेच्या बळी आहेत, तर दुसरीकडे अशा महिला आहेत ज्यांनी आपल्या शिक्षण, प्रतिभा आणि धैर्याने स्वतःची वेगळी ओळख निर्माण केली आहे. त्या परंपरावादी विचारसरणीच्या लोकांना आव्हान दिले, जे अनेकदा स्त्रियांना कमकुवत मानतात. स्त्रियांना शारीरिकदृष्ट्या कमकुवत मानण्याचे मत असणाऱ्यांनी हे लक्षात ठेवले पाहिजे की, धैर्य हे शारीरिक नसून मानसिक असते.
कर्नल पूनम देवगण हे रूढीवादी विचारसरणीच्या लोकांसाठी एक आव्हान आहे. ती महिलांसाठी आणि येणाऱ्या पिढ्यांसाठी एक उदाहरण आहे. कर्नल पूनमचे आजोबा ‘ईएमई’च्या रॉयल कॉर्प्समधून सब मेजर म्हणून निवृत्त झाले, तर तेच वडीलही ‘ईएमई’मधून ब्रिगेडियर म्हणून निवृत्त झाले. तीन मुलींपैकी सर्वात मोठी पूनम सैन्यात दाखल झाली आणि तिच्या वडिलांप्रमाणेच देशाची सेवा करण्याची महत्त्वाकांक्षी होती. आता कर्नल पूनम देवगण या पहिल्या महिला कमांडिंग ऑफिसर झाल्या आहेत. पूनमची आई सांगते की, “लहानपणी ती वडिलांची टोपी आणि बूट घालून आरशासमोर उभी राहायची आणि स्वतःची स्तुती करायची”.
पालकांची विचारसरणी सकारात्मक असेल, तर त्याचा प्रभाव येणाऱ्या पिढ्यांसाठी प्रेरणादायी ठरताे. कर्नल पूनम यांनी तेच सिद्ध केले आहे की स्त्रीमध्ये मानसिक क्षमता खूप असत. कर्नल पूनम यांनी आपल्या कर्तृत्वाने आणि धैर्याने हे सिद्ध केले आहे की, महिलांना त्यांच्या आंतरिक शक्तीची ओळख करून देण्यासाठी पुढाकार घेतला तर एक अतिशय शक्तिशाली समाज निर्माण होऊ शकतो.
कर्नल पूनम यांच्या ओळखीचे सांगतात की, पूनम सुसंस्कृत, धाडसी तसेच खूप चांगली व्यक्ती आहे. कोणत्याही कठीण प्रसंगाला ती अतिशय हुशारीने तोंड देते आणि त्यावर उपाय शोधते. लगेच मिसळणे, या स्वभावामुळे तिचे व्यक्तिमत्व आणखीनच खास बनवते. सप्टेंबर 1999 मध्ये तिची नियुक्ती झाली. तिचे लग्न झाले आहे. लेफ्टनंट कर्नल एचसी पंत, EME चे आर्मी ऑफिसर. त्यांना दोन मुले आहेत, एक मुलगी BDS करत आहे आणि एक मुलगा इयत्ता 6 मध्ये शिकत आहे. काउंटर इन्सर्जन्सी फोर्स डेल्टाच्या संवेदनशील भागात कार्यशाळेचे नेतृत्व करणाऱ्या पहिल्या महिला कमांडिंग ऑफिसर म्हणून त्या सध्या तैनात आहेत.
कर्नल पूनमची आई सुधा देवगण सांगतात की, आजही बहुतांश स्त्रिया परंपरावादी विचारसरणीचा भाग आहेत. मुलींना शिक्षण घेऊ दिले जात नाही. त्यामुळे त्या आवाज उठवू शकत नाहीत. आज मुलींनी शिक्षित होऊन स्वत:च्या पायावर उभे राहण्याची गरज आहे. ते जीवन जगण्यासाठी कोणावरही अवलंबून राहू शकत नाही, जर आपण त्यांना निर्भयपणे जीवन जगायला शिकवले, तर प्रत्येक मुलगी स्वतःमध्ये एक उदाहरण बनेल.
मुली अनेकदा त्यांच्या वडिलांच्या जवळ असतात आणि त्यांना त्यांचा नायक मानतात. कर्नल पूनमचे वडील स्वर्गीय देवेंद्र कुमार देवगण निवृत्त ब्रिगेडियर ईएमई, अतिशय आनंदी व्यक्तिमत्त्वाचे मालक होते. नेहमी सर्वांना मदत करणे, सर्वांवर प्रेम करणे हा त्यांच्या जीवनाचा एक भाग होता. ब्रिगेडियर साहेब यांनी सर्वांना चांगले प्रशिक्षण दिले आणि कोणावरही अवलंबून न राहता त्यांना सक्षम केले. निर्भय आणि धाडसी तसेच सांस्कृतिक बनवले. कर्नल पूनमच्या धाकट्या बहिणीने दिल्ली विद्यापीठातून पत्रकारितेचे शिक्षण घेतले आहे आणि ती आपल्या कुटुंबासह दिल्लीत राहते. कर्नल पूनम यांना या पदावर पाहण्यासाठी तिचे आदर्श, तिचे हिरो वडील यांचे निधन झाल्याचे दुःख आहे.
